Gratowanie detali to proces usuwania zadziorów nazywanych gratami z powierzchni obrabianego elementu. Mogą być to m.in. ostre fragmenty oraz nierówności na krawędziach materiału. Obróbka ma na celu przygotowanie danej części do montażu, transportu lub dalszej obróbki, np. do malowania proszkowego. Poprawia jej wygląd, a także funkcjonalność. W jakich branżach stosuje się gratowanie i jakie narzędzia są stosowane do tego rodzaju obróbki?
Dlaczego wykonuje się gratowanie?
Proces gratowania detali ma na celu uzyskanie gładkich elementów bez ostrych zadziorów i nierównych krawędzi. Dzięki obróbce stają się bardziej estetyczne, co ważne jest m.in. w branży meblarskiej i jubilerskiej. Ponadto wystające, ostre elementy mogą być niebezpieczne dla użytkownika, a ich transport jest utrudniony. W wielu branżach, np. automotive, medycznej i lotniczej produkowane części muszą pasować do innych elementów, aby możliwe było złożenie danego układu, a podzespoły maszyn czy urządzeń sprawnie pracowały. Nierówności mogą prowadzić w przyszłości do przegrzania, a nawet uszkodzenia komponentów ze względu na zwiększenie siły tarcia.
Czym można wykonać gratowanie detali?
Gratowanie może być przeprowadzane na różne sposoby, np. ręcznie przy pomocy gratownika, czyli prostego narzędzia z ostrzami. Gratowanie żużla, czyli nagromadzonego, stopionego metalu, który często jest pozostałością po cięciu plazmą, wykonuje się zazwyczaj szlifierką kątową. Inne narzędzia i urządzenia stosowane do tego typu obróbki, to: tarcze szlifierskie oraz pasty ścierne do obróbki wibrościernej. Gratowanie detali to czynności polegająca np. na zaokrąglaniu, stępianiu i dogładzaniu. Może być to również tzw. fazowanie krawędzi, które wykonywane jest zazwyczaj za pomocą noży tokarskich i wierteł. Współcześnie używane są również zrobotyzowane stanowiska gratujące.